പതിനാറാം ധനകാര്യ കമ്മിഷനും കേരളവും

പതിനാറാം ധനകാര്യ കമ്മിഷന്‍റെ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആലോചനകളും ചർച്ചകളും രാജ്യത്താകെ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. നിതി ആയോഗ്‌ മുൻ വൈസ്‌ ചെയർമാൻ ഡോ. അരവിന്ദ്‌ പനഗാരിയ ചെയർമാനായ കമ്മിഷൻ റിപ്പോർട്ട്‌ തയാറാക്കാനുള്ള മുന്നൊരുക്കങ്ങളുടെ ഭാഗമായി സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്കുള്ള പഠന യാത്രകൾ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ഇതിനകം ആറേഴ് സംസ്ഥാനങ്ങൾ സന്ദശിച്ചു. ഡിസംബറോടെ കേരളത്തിൽ എത്തുമെന്നാണ്‌ സൂചനകൾ.

ധനകാര്യ കമ്മിഷന്‍റെ റിപ്പോർട്ടിനും സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കുള്ള ധന വിഹിതം സംബന്ധിച്ച തീർപ്പുകൾക്കും (അവാർഡുകൾ) വലിയ പ്രധാന്യമാണുള്ളത്‌. 5 വർഷ കാലായളവിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ കേന്ദ്ര സർക്കാരിൽ നിന്ന്‌ ലഭിക്കേണ്ട ഭരണഘടനാപരമായ സാമ്പത്തിക പിന്തുണ സംബന്ധിച്ച തീർപ്പുകൾ നിശ്ചയിക്കുകയാണ്‌ കമ്മിഷന്‍റെ ചുമതല. 2026 ഏപ്രിൽ ഒന്നുമുതലാണ്‌ കമ്മിഷന്‍റെ ശുപാർശ പ്രകാരമുള്ള ധന വിഹിതങ്ങൾ കേരളത്തിനും ലഭ്യമായിത്തുടങ്ങുക. കമ്മിഷൻ മുമ്പാകെ കേരളത്തിന്‍റെ ആവശ്യങ്ങൾ മുൻകൂട്ടി ശക്തമായി അവതരിപ്പിക്കാനും, അർഹതപ്പെട്ട സാമ്പത്തിക അവകാശങ്ങളെല്ലാം നേടിയെടുക്കാനും കൃത്യമായ കണക്കു കൂട്ടലുകളോടെയാണ്‌ കേരള സർക്കാർ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്‌.

കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്‍റെ സാമ്പത്തിക വിവേചനത്തിനെതിരേ കേരളം തുടങ്ങിവച്ച പ്രവർത്തനങ്ങൾ ദേശീയ ശ്രദ്ധ ആകർഷിച്ചവയായിരുന്നു. ഡൽഹിയിൽ മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടത്തിയ സമരവും സുപ്രീം കോടതിയിൽ നൽകിയ കേസും ഉൾപ്പെടെയുള്ള നടപടികളെ കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന് സമാന അവഗണന അനുഭവിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളും പിന്തുണച്ചു. ഇതിന്‍റെ തുടർച്ചയായി തന്നെയാണ്‌ 5 സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ധന മന്ത്രിമാർ പങ്കെടുത്ത ഒരു കോൺക്ലേവ് സംസ്ഥാന സർക്കാർ സംഘടിപ്പിച്ചത്‌. കമ്മിഷനു മുന്നിൽ സമർപ്പിക്കുന്ന നിവേദനത്തിന്‍റെ ഉള്ളടക്കവും ധനകാര്യ ഫെഡറലിസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങളുമാണ്‌ തിരുവനന്തപുരത്ത്‌ ചേർന്ന കോൺക്ലേവ്‌ ചർച്ച ചെയ്തത്‌. കർണാടക, തമിഴ്‌നാട്‌, തെലങ്കാന, പഞ്ചാബ്‌ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ മന്ത്രിമാരും ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥരും പങ്കെടുത്തു. മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയൻ ഉദ്‌ഘാടനം ചെയ്‌ത കോൺക്ലേവിൽ തെലങ്കാന ഉപമുഖ്യമന്ത്രി ഭട്ടി വിക്രമാദിത്യ മല്ലു, കർണാടക റവന്യു മന്ത്രി കൃഷ്‌ണബൈരെ ഗൗഡ, തമിഴ്‌നാട്‌ ധന മന്ത്രി തങ്കം തെന്നരസ്‌, പഞ്ചാബ്‌ ധന മന്ത്രി സർദാർ ഹർപാൽ സിങ്‌ ചിമ, കേരള പ്രതിപക്ഷ നേതാവ്‌ വി.ഡി. സതീശൻ എന്നിവരും വിശിഷ്ടാതിഥികളായിരുന്നു.

ഈ കോൺക്ലേവിനെ പങ്കെടുത്ത സംസ്ഥാനങ്ങളെല്ലാം അഭിനന്ദിച്ചു. സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കുള്ള ധന വിഹിതത്തിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ ഇല്ലാതാക്കി ഫെഡറൽ സംവിധാനത്തെ അംഗീകരിക്കാൻ കേന്ദ്രം തയാറാകണമെന്നാണ്‌ ആ സമ്മേളനം ആവശ്യപ്പെട്ടത്‌. ഇത്തരത്തിൽ അടുത്ത കോൺക്ലേവിന്‌ കർണാടകം ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുമെന്ന്‌ സമ്മേളനത്തിൽ തന്നെ റവന്യു മന്ത്രി കൃഷ്‌ണബൈരെ ഗൗഡ പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.

വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ധന വകുപ്പിലെ ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥരും പ്രമുഖ സാമ്പത്തിക വിദഗ്‌ധരും പങ്കെടുത്ത പ്രത്യേക സെഷനിൽ രാജ്യാന്തര പ്രശസ്‌തരായ സാമ്പത്തിക വിദഗ്‌ധർ സാമ്പത്തിക ഫെഡറലിസം സംബന്ധിച്ചും കമ്മിഷനിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ എടുക്കേണ്ട നിലപാടുകൾ സംബന്ധിച്ചും തങ്ങളുടെ നിഗമനങ്ങളും അഭിപ്രായങ്ങളും രേഖപ്പെടുത്തി. മുൻ ധന മന്ത്രി ഡോ. ടി.എം. തോമസ്‌ ഐസക്‌, കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്‍റെ മുൻ സാമ്പത്തിക ഉപദേഷ്ടാവ്‌ ഡോ. അരവിന്ദ്‌ സുബ്രഹ്മണ്യൻ, പ്രൊഫ. വി.കെ. രാമചന്ദ്രൻ, പ്രൊഫ. സി.പി. ചന്ദ്രശേഖർ, പ്രൊഫ. ജയതി ഘോഷ്‌, പ്രൊഫ. ഗോവിന്ദറാവു, പ്രൊഫ. സുശീൽ ഘന്ന, പ്രൊഫ. എം.എ. ഉമ്മൻ, ഡോ. റാം മനോഹർ റഡ്ഡി, പ്രൊഫ. കെ.എൻ. ഹരിലാൽ, പ്രൊഫ. പിനാകി ചക്രബർത്തി, പ്രൊഫ. ഡി.കെ. ശ്രീവാസ്‌തവ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ തങ്ങളുടെ ആശയങ്ങൾ പങ്കുവച്ചു.

വരവുചെലവിൽ വർധിക്കുന്ന അന്തരം

രാജ്യത്തെ മൊത്തം നികുതി വരുമാനത്തിന്‍റെ ഗണ്യമായ ഭാഗവും കേന്ദ്രത്തിനാണ്‌ ലഭിക്കുന്നത്‌. എന്നാൽ, വികസനവും സാമൂഹ്യക്ഷേമ ഉറപ്പാക്കുകയെന്ന ഉത്തരവാദിത്തിന്‍റെ മുഖ്യ പങ്കും വഹിക്കുന്നത്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളുമാണ്‌. 2021 -ലെ കണക്കെടുത്താൽ, കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുടെ സംയോജിത വരുമാനത്തിന്‍റെ 37 ശതമാനം മാത്രമാണ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭിച്ചത്‌. 63 ശതമാനവും കേന്ദ്ര ഖജനാവിലെത്തി. എന്നാൽ, പൊതുച്ചെലവിന്‍റെ 62.4 ശതമാനവും സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്‌ വഹിച്ചത്‌. കേന്ദ്രത്തിന്‍റേതാകട്ടെ 37.6 ശതമാനവും.

പൊതു വരവുചെലവിലെ ഈ വിടവിന്‍റെ ആഴം കാലാകാലം കൂടാനാണ്‌ സാധ്യതയെന്ന്‌ ഭരണഘടനാ ശിൽപികൾ തന്നെ മനസിലാക്കിയിരുന്നു Zന്നതാണ്‌ യാഥാർഥ്യം. ഈ അസമത്വം ഒഴിവാക്കാനാണ്‌ 5 വർഷത്തിലൊരിക്കൽ നിയമിക്കപ്പെടുന്ന ധനകാര്യ കമ്മിഷനിലൂടെ കേന്ദ്ര- സംസ്ഥാന സാമ്പത്തിക അസന്തുലിതാസ്ഥ പരിഹരിക്കുകയെന്ന പ്രക്രിയ ഭരണഘടനയിലൂടെ ഉറപ്പാക്കിയത്‌. എന്നാൽ, വികസനത്തിന്‍റെയും വളർച്ചയുടെയും സാമൂഹ്യ പുരോഗതിയുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ, വളർച്ച നേടിയ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ വിഹിതം ഏകപക്ഷീയമായി വെട്ടിക്കുറയ്‌ക്കാനാണ്‌ നീക്കം.

വിഭജനങ്ങളിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ

15ാം ധന കമ്മിഷൻ കേന്ദ്ര നികുതി വരുമാനത്തിന്‍റെ 41 ശതമാനം 28 സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കായി വിഭജിച്ചു നൽകണമെന്നാണ്‌ ശുപാർശ ചെയ്‌തത്‌. ഇത്‌ കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്‍റെ ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ വേണ്ടത്ര പണം ഉറപ്പാക്കുമെന്നും, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ മതിയായ ഉപാധിരഹിത ധന സ്രോതസ്‌ ലഭ്യമാക്കുമെന്നുമായിരുന്നു വിലയിരുത്തൽ. യാഥാർഥ്യം നേർ വിപരീതമായിപ്പോയി. പല സംസ്ഥാനങ്ങളും സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കത്തിലേക്ക്‌ വലിച്ചെറിയപ്പെട്ടു.

ധന കമ്മിഷൻ ശുപാർശ ചെയ്‌തതിലും കുറവാണ്‌ കേന്ദ്രം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കായി നീക്കിവച്ചത്‌. കമ്മിഷൻ ശുപാർശകളുടെ ഉദ്ദേശ്യശുദ്ധി പോലും പരിഗണിക്കാതെ നികുതി വരുമാനത്തിന്‍റെ വലിയ പങ്ക്‌ കേന്ദ്രം തന്നെ കൈയടക്കി. വലിയ തോതിൽ ഉയർത്തിയ സെസുകളും സർചാർജുകളും വഴി സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ വിഭജിക്കേണ്ട അറ്റ നികുതി വരുമാനം (net tax proceeds) ഗണ്യമായി കുറച്ചു. 2011-12ൽ മൊത്തം കേന്ദ്ര നികുതി വരുമാനത്തിന്‍റെ 8.16 ശതമാനമായിരുന്നു സെസുകളും സർചാർജുകളും. കഴിഞ്ഞ ബജറ്റ്‌ കണക്കിൽ കേന്ദ്ര നികുതി വരുമാനത്തിൽ സെസുകളും സർചാർജുകളുടെ വിഹിതം 24.4 ശതമാനമാണ്‌. 2022-23ലെ ബജറ്റ്‌ കണക്ക്‌ അനുസരിച്ച്‌ 25 ശതമാനവും. 2022 ഡിസംബറിൽ കേന്ദ്ര ധനകാര്യ മന്ത്രി ലോക്സഭയിൽ നൽകിയ ഉത്തരത്തിൽ 2021-22 ലെ നികുതി വരുമാനത്തിൽ 28.08 ശതമാനം സെസുകളും സർചാർജുകളും വഴിയാണ്‌ സമാഹരിച്ചതെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. അതിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ വിഭജിച്ചു നൽകുന്ന ജിഎസ്‌ടി നഷ്ടപരിഹാര സെസും ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്നാണ് ധനകാര്യ മന്ത്രി ന്യായീകരണമായി പറഞ്ഞത്‌.

ഓഗസ്റ്റിൽ രാജ്യസഭയ്‌ക്ക്‌ നൽകിയ മറുപടിയനുസരിച്ച് 2019- 2024 വരെ സെസുകളും സർചാർജുകളും വഴി കേന്ദ്രം സമാഹരിച്ചത്‌ 22.11 ലക്ഷം കോടി രൂപയാണ്‌. ഇതിൽ ജിഎസ്‌ടി നഷ്ടപരിഹാര സെസ്‌ 5.95 ലക്ഷം കോടി രൂപയും. ജിഎസ്‌ടി നഷ്ടപരിഹാരം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ നൽകുന്നത്‌ 2022 ജൂണിൽ അവസാനിപ്പിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ, ജിഎസ്‌ടി നഷ്ടപരിഹാര സെസ്‌ പിരിക്കുന്നുത്‌ 2026 മാർച്ച് വരെ തുടരാനും തീരുമാനിച്ചു. ഫലത്തിൽ 2023, -24 വർഷങ്ങളിൽ കേന്ദ്ര നികുതി വരുമാനത്തിന്‍റെ 74 ശതമാനത്തിൽ നിന്നു മാത്രമാണ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ വിഹിതം നീക്കിവച്ചത്‌. ബാക്കി കേന്ദ്ര സർക്കാർ യഥേഷ്ടം ചെലവിട്ടു. ഇത്‌ ധന കമ്മിഷൻ നിർദേശങ്ങളെ നോക്കുകുത്തിയാക്കുന്ന നടപടിയായി.

സെസുകളിലൂടെ സമാഹരിക്കുന്ന തുകകളുടെ വിനിയോഗം സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങളും ആശാസ്യമല്ല. പെട്രോൾ, ഡീസൽ എന്നിവയ്‌ക്ക്‌ ഏർപ്പെടുത്തിയ സെസ്‌ വഴി സമാഹരിക്കുന്ന സെൻട്രൽ റോഡ്‌ ഫണ്ട്‌ ദേശീയപാതകളുടെയും സംസ്ഥാന പാതകളുടെയും മറ്റും വികസനത്തിനായാണ്‌ വിഭാവനം ചെയ്‌തത്‌. 2022 ലെ ബജറ്റ്‌ പരിശോധിച്ചാൽ, സാമൂഹ്യക്ഷേമ മേഖലകളിലേക്കാണ്‌ ഈ ഫണ്ടിന്‍റെ വലിയ ഭാഗം വിനിയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്‌. വീടുകളിൽ വെള്ളമെത്തിക്കാനായി പ്രഖ്യാപിച്ച ഹർ ഖർ, നൽ സേ ജൽ പദ്ധതിക്കു മാത്രം 60,000 കോടി രൂപയാണ്‌ റോഡ്‌ ഫണ്ടിൽ നിന്ന്‌ മാറ്റിയത്‌. 2023ലെ ബജറ്റിൽ റോഡ്‌ ഫണ്ടിൽ നിന്ന്‌ 50,000 കോടി രൂപയാണ്‌ റെയ്‌ൽവേയ്‌ക്കായി വക മാറ്റിയത്‌.

പെട്രോൾ, ഡീസൽ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവയിൽനിന്ന്‌ സമാഹരിക്കുന്ന നികുതി തുകയുടെ വിഹിതം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും അവകാശപ്പെട്ടതാണ്‌. എന്നാൽ, നികുതിയ്‌ക്കു പുറത്ത്‌ സെസും സർചാർജുമായി വലിയ ഈടാക്കുന്നതിലൂടെ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക അവകാശങ്ങളാണ്‌ നിഷേധിക്കുന്നത്‌. സ്‌പെക്‌ട്രം, പൊതുമേഖലാ വിറ്റഴിക്കൽ ഉൾപ്പെടെ പാരമ്പര്യേതര മാർഗങ്ങളിലൂടെ കേന്ദ്ര സർക്കാർ വലിയതോതിൽ സമാഹരിക്കുന്ന പണത്തിൽ നിന്നും സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ വിഹിതമില്ല. 2021-22 മുതൽ 2023-24 വരെ 3.86 ലക്ഷം കോടി രൂപയാണ്‌ പൊതുമേഖലാ ഓഹരി വിറ്റഴിക്കലിലൂടെ കേന്ദ്ര സർക്കാർ നേടിയെടുത്തത്‌.

ജിഎസ്‌ടിയും സംസ്ഥാനങ്ങളും

സുസ്ഥിരമായി സ്ഥാപനവത്‌കരിക്കപ്പെട്ടുവെന്ന്‌ കേന്ദ്ര സർക്കാർ അവകാശപ്പെടുന്ന ജിഎസ്‌ടി സമ്പ്രദായത്തെക്കുറിച്ചും, ജിഎസ്‌ടി നഷ്ടപരിഹാരം അവസാനിപ്പിച്ച നിലപാടും ധനകാര്യ കമ്മിഷൻ ഗൗരവമായി പരിഗണിക്കേണ്ട വിഷയമാണ്‌. ജിഎസ്‌ടിയിലേക്കുള്ള ചുവട്‌ മാറ്റത്തിൽ നികുതി അവകാശങ്ങളുടെ വലിയ ഭാഗം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ അടിയറവ്‌ വയ്‌ക്കേണ്ടിവന്നു. ജിഎസ്‌ടി വരുമാനത്തിൽ 14 ശതമാനം വാർഷിക വളർച്ച ഉണ്ടായില്ലെങ്കിൽ നഷ്ടപരിഹാരവും പ്രഖ്യാപിച്ചു.

നികുതി സമ്പ്രദായത്തിന്‍റെ പോരായ്‌മ മൂലം ഇപ്പോഴും പ്രതീക്ഷിത വളർച്ചാ നിരക്ക്‌ കൈവരിക്കാൻ ജിഎസ്‌ടിക്ക്‌ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. എന്നാൽ, നഷ്ടപരിഹാരം അവസാനിപ്പിച്ചു. അതിന്‍റെ പേരിലുള്ള സെസ്‌ പിരിവ്‌ തുടരുകയും ചെയ്യുന്നു. നഷ്ടപരിഹാര കാലാവധി നീട്ടണമെന്നത്‌ എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും ആവശ്യമായി കഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ, നഷ്ടപരിഹാര സെസ്‌ പിരിവ്‌ കാലാവധിയായ 2026 മാർച്ച്‌ കഴിഞ്ഞ്‌ ഈ വിഷയം പരിഗണിക്കാമെന്നാണ്‌ കേന്ദ്രം ജിഎസ്‌ടി കൗൺസിലിൽ എടുക്കുന്ന നിലപാട്‌. സംസ്ഥാനങ്ങൾ നേരിടേണ്ടിവരുന്ന സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കം മറികടക്കാൻ ഈ നിലപാട്‌ സഹായകമല്ല.

സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ വായ്‌പയുമില്ല

വായ്‌പ എടുത്ത്‌ വികസനാവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ വിനിയോഗിക്കാൻ നിയമപരമായി സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ അനുവദിച്ചിട്ടുള്ള അവകാശങ്ങളും നിഷേധിക്കുകയാണ്‌. പാർലമെന്‍റും നിയമസഭകളും അംഗീകരിച്ച ധന ഉത്തരവാദിത്ത നിയമ പ്രകാരം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ ജിഎസ്‌ഡിപിയുടെ 3 ശതമാനവും, കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്‌ ജിഡിപിയുടെ 5 ശതമാനവും വായ്‌പ എടുക്കാം. സംസ്ഥാനങ്ങൾ വായ്‌പ എടുക്കുന്നതിന്‌ കേന്ദ്രാനുമതി വേണം. കേരളത്തിന്‍റെ കാര്യത്തിൽ മുൻകാലങ്ങൾക്ക്‌ വിരുദ്ധമായി അനാവശ്യ കാരണങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച്‌ നിയമപ്രകാരമുള്ള വായ്‌പയ്‌ക്കും അനുമതിയും നിഷേധിക്കുകയാണ്‌. 5 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഏതാണ്ട്‌ 1.07 ലക്ഷം കോടി രൂപയുടെ വരുമാന സാധ്യതയാണ്‌ ഇത്തരത്തിൽ മുടക്കിയിട്ടുള്ളത്‌.

അതേസമയം, പ്രാഥമിക കണക്കുകളിൽ 2023-24ൽ കേന്ദ്ര സർക്കാർ എടുത്തിട്ടുള്ള വായ്‌പ ജിഡിപിയുടെ 5.6 ശതമാനമാണ്‌. 2022-23ലെ അന്തിമ കണക്കിൽ 6.4 ശതമാനമാണ്‌ കടമെടുത്തത്‌. 2023-24ലെ മൊത്തം കടം 171.78 ലക്ഷം കോടി രൂപയാണ്‌. ജിഡിപിയുടെ 58.2 ശതമാനം. ഈവർഷം അത്‌ 185.27 ലക്ഷം കോടി രൂപ കവിയുമെന്നാണ്‌ കേന്ദ്ര സർക്കാർ പാർലമെന്‍റിനെ അറിയിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. കേന്ദ്രത്തിന്‌ യഥേഷ്ടം കടമെടുക്കാം, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ എഫ്‌ആർബിഎം ആക്റ്റ് പ്രകാരമുള്ള വായ്‌പാനുവാദവും അംഗീകരിക്കുന്നില്ലെന്ന പ്രശ്‌നവും ധനകാര്യ കമ്മിഷനു മുമ്പാകെ ഉയർന്നുവരും.

കേന്ദ്ര - സംസ്ഥാന സാമ്പത്തിക ബന്ധങ്ങളിൽ വലിയ വിള്ളൽ അനുഭവപ്പെടുന്ന കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ 16ാം ധനകാര്യ കമ്മിഷൻ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിട്ടുള്ളത്‌. നികുതിയുടെയും നികുതി വിഭജനത്തിന്‍റെയും ഘടന സംബന്ധിച്ച്‌ കമ്മിഷൻ സമഗ്രമായ പരിശോധന നടത്തുമെന്നാണ്‌ കേരളത്തിന്‍റെ പ്രതീക്ഷ. അതിനനസുരിച്ചുള്ള നിവേദനം തയാറാക്കി സമർപ്പിക്കാനുള്ള സമഗ്രമായ പ്രവർത്തനങ്ങളാണ്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാർ ഏറ്റെടുത്തിട്ടുള്ളത്‌. ഇക്കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ യോജിപ്പ്‌ ഉറപ്പാക്കാൻ കേരളം മുൻകൈയെടുത്ത്‌ സംഘടിപ്പിച്ച ധനകാര്യ മന്ത്രിമാരുടെ കോൺക്ലേവ്‌ ഈ ദിശയിലുള്ള കൂട്ടായ പ്രവർത്തനത്തിന്‌ ശക്തി പകരും.